Όταν ένα ζευγάρι μάθει ότι περιμένει παιδί, δεν είναι απαραίτητο ότι και οι δυο γονείς θα εκδηλώσουν χαρά ή ενθουσιασμό. Είτε η εγκυμοσύνη ήταν προγραμματισμένη είτε όχι, η ύπαρξη ευχάριστης ψυχικής διάθεσης και τα συναισθήματα χαράς, δεν συντροφεύουν πάντα τους μελλοντικούς γονείς.
Ίσως στην δική σου περίπτωση, η συνειδητοποίηση του καινούριου σου ρόλου να προκαλεί μια έντονη εγκεφαλική προσήλωση και προσπάθεια προς οργάνωση. Εάν η εμπειρία σου διαφέρει από τους «πανηγυρισμούς» που βλέπουμε συχνά στις ταινίες, τότε να ξέρεις ότι δεν υποδηλώνει το οποιοδήποτε πρόβλημα, ούτε είναι λόγος ανησυχίας για την παρούσα και μελλοντική δυνατότητα του γονέα να δεθεί συναισθηματικά με το παιδί του. Στην δική σου περίπτωση μπορεί να παρατηρήσεις ότι τραγουδάς μεγαλόφωνα χαρούμενα τραγούδια ή ότι όταν ακούς μια μελωδία που σε εκφράζει, το σώμα σου ξεκινά να ακολουθεί τον ρυθμό.
Στην συνηθισμένη αφήγηση για εμπειρίες και αντιδράσεις προς την εγκυμοσύνη είναι εμφανές ότι υπάρχουν συγκεκριμένες απαιτήσεις για το τι θεωρείται «φυσιολογικό». Αυτές οι προσδοκίες φανερώνονται όταν στις σκέψεις μας υπάρχουν λέξεις όπως «πρέπει, έπρεπε, αναμένεται».
Αυτές οι προσδοκίες αποτρέπουν:
- Το να περνά το κάθε άτομο την δική του διαδικασία η οποία θα επιφέρει την συνειδητοποίηση ότι περιμένει παιδί.
- Την αποδοχή της δικής του/της εμπειρίας όπως έχει, παρά όπως «πρέπει».
- Την προσπάθεια εξιδανίκευσης της στήριξης που ο καθένας μας χρειάζεται. Αυτό συμπεριλαμβάνει το ξεκαθάρισμα σκέψεων, ανησυχιών και φόβων, την διαχείριση συναισθημάτων, αλλά και την επίλυση προβλημάτων προωθώντας την εξέλιξη συγκεκριμένων δεξιοτήτων.
Οι προσδοκίες αυτές πιέζουν τις προσωπικές αντιδράσεις του καθενός, σε ένα κουτί που δεν τις χωράει. Είναι μια αχρείαστη αλλά και προβληματική διαδικασία.
Είναι αχρείαστο να προσπαθείς να αντικαταστήσεις αυτό που νιώθεις με κάτι άλλο, με το ζόρι. Αυτό ισοδυναμεί με το να προσπαθείς να κάνεις τα φρέσκα φύλλα μιας μηλιάς – που ακόμα δεν έχουν ξεμυτίσει από τα μπουμπούκια τους – να πέσουν, επειδή θα προτιμούσες να ήταν φθινόπωρο. Το φύλλωμα δεν αντιλαμβάνεται τις προθέσεις σου και ούτε αποφασίζει να αφεθεί για να πέσει από τα κλαδιά του. Το ίδιο ακριβώς ισχύει όταν προσπαθείς να πείσεις τον εαυτό σου να έχει διαφορετικές εμπειρίες από αυτές που ζει. Η σύγκρουση που υπάρχει μέσα σου για την διαφορά μεταξύ του τι νιώθεις και τι θεωρείς ότι έπρεπε να νιώθεις, προκαλείται από πολλούς παράγοντες π.χ. το πως η κοινωνία και η κουλτούρα αντιλαμβάνονται την μητρότητα, την πατρότητα, την γυναικεία υπόσταση και τις εγκυμοσύνες.
Όλες αυτές οι δυναμικές είναι προβληματικές αφού εμποδίζουν την επίλυση όσων σε προβληματίζουν. Κανένα άτομο δεν περνά με τον ίδιο τρόπο το ίδιο γεγονός. Ειδικά με την εγκυμοσύνη η άποψη ότι είναι ένα ρούχο ενός μεγέθους που ταιριάζει σε όλους, δεν υφίσταται.
Το πως αντιλαμβάνεται το κάθε ζευγάρι την εγκυμοσύνη είναι διαφορετικό, όπως και τα θέματα που τους προβληματίζουν:
- Για παράδειγμα, το προσωπικό ιστορικό ενός ατόμου, μπορεί να έχει προκαλέσει μια δυσκολία διαχείρισης αβεβαιότητας. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει την άποψη ότι είναι επικίνδυνο να νιώσει κάποιος θετικά συναισθήματα πριν να περάσει το πρώτο τρίμηνο.
- Ένα άλλο άτομο, μπορεί να έχει δυσκολίες στο να φανταστεί την εγκυμοσύνη, αλλά μπορεί να φανταστεί με ευκολία το να φροντίζει το παιδί του μετά την γέννα.
- Εναλλακτικά, ένα ζευγάρι μπορεί να νιώθει ότι η σχέση μεταξύ συντρόφων και η σχέση μεταξύ γονέων και παιδιών έχουν την ίδια βαρύτητα. Έχοντας αυτό σαν βάση, υπάρχει άγχος για το κατά πόσον οι αλλαγές που θα επέλθουν στην συντροφικότητα τους υποδεικνύουν ελλείψεις ή μείωση στην ποιότητα σύνδεσης μεταξύ τους. Ίσως χρειαστεί να δημιουργήσουν εκ νέου τρόπους που να ενισχύουν το δέσιμο μεταξύ τους.
Σε ένα άλλο σενάριο, μια μητέρα μπορεί να έχει μια δύσκολη σχέση με το φαγητό (διατροφικές διαταραχές). Μια εγκυμοσύνη συνοδεύεται από αλλαγές στο σώμα της εγκυμονούσας. Είναι φυσιολογικό να υπάρχουν ανησυχίες για το τι χρειάζεται η συγκεκριμένη μητέρα για να ανταπεξέλθει με τις αλλαγές που θα επέλθουν στο σώμα της. Τα συνηθισμένα σχόλια, προς τις συγκεκριμένες ανησυχίες, είναι ότι η αύξηση βάρους είναι φυσιολογική και έτσι δεν πρέπει να σε πειράζει. Με το να σπρώξεις τον εαυτό σου να προσποιηθείς ότι δεν σε πειράζει, αρνείσαι και ισοπεδώνεις τις ανησυχίες σου, εξιδανικεύεις την αχρείαστη αυτοθυσία, και διασφαλίζεις ότι οι ανάγκες σου θα παραμείνουν ανικανοποίητες. Εν αντιθέσει, υπάρχουν πολλές επιλογές στην διάθεση σου και ειδικά μέσω πολυθεματικών συνεργασιών (επαγγελματίες που ανήκουν σε διαφορετικούς τομείς υγείας και φροντίδας).
Έχοντας αυτό υπόψη μας, το πιο πάνω παράδειγμα, θα ήταν διαχειρίσιμο μέσω μιας συνεργασίας μεταξύ του ζευγαριού και πολυθεματικής ομάδας. Για παράδειγμα, η διαιτολόγος θα συστήσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα διατροφής που διασφαλίζει ότι όλες οι θρεπτικές ουσίες θα καταναλωθούν, διαχείριση λιγούρων, ενώ παράλληλα σου εξηγεί την διαφορά μεταξύ χρήσιμης αχρείαστης αύξησης βάρους π.χ. αμνιακό υγρό. Η συνεργασία με ψυχολόγο προσφέρει στήριξη για τις δυσκολίες που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει κάποιος με τις αλλαγές στο σώμα του, την διόρθωση της σχέσης του ατόμου με το φαγητό και την αντικατάσταση των φακών που χρησιμοποιεί κάποιος για να συσχετίζεται με το σώμα του.
Παράλληλα, ο προσωπικός σου γιατρός και η γυναικολόγος σου θα είναι υπεύθυνοι για την φροντίδα της σωματικής σου υγείας, όπως και την σωστή ανάπτυξη του εμβρύου. Όλοι οι επαγγελματίες προσφέρουν τις εξειδικευμένες γνώσεις τους και τα σχόλια τους για την οργάνωση του πλάνου θεραπείας σου.
Κατά την διάρκεια μιας εγκυμοσύνης, ένα ζευγάρι μπορεί να περιτριγυρίζεται από διαρκή θόρυβο. Είναι σημαντικό να συγκεντρωθείτε στις δικές σας εμπειρίες και ανάγκες. Κάποιες φορές είναι δύσκολο να βρεις την κατεύθυνση που θέλεις να ακολουθήσεις. Μια ψυχολόγος, μπορεί να σας βοηθήσει να απαντήσετε στο «τι χρειάζεστε;», «τι θα σε βοηθήσει να καλύψεις τις συγκεκριμένες ανάγκες;». Προσπαθήστε, οποιαδήποτε και να είναι η απάντηση, να είναι δομημένη στο ποιοι είστε εσείς σαν άτομα και σαν ζευγάρι.